اکتشاف طلا با روش مغناطیسی در منطقه هیرد، خراسان جنوبی، بررسی موردی

هیرد منطقه اکتشافی بزرگ طلا است که در ناحیه خراسان جنوبی، شرق ایران، قرار دارد. کانی‌سازی طلا در چهار هدف اکتشافی به وسعت حدود 24 کیلومترمربع یافت می‌شود. سنگ میزبان کلاً ولکانیک‌های ترشیری، رسوبات ژوراسیک و کرتاسه است. سنگ‌های نیمه‌عمیق از سری مگنتیت (گابرو تا دیوریت) تا سری ایلمنیت (گرانیت- گرانودیوریت- مونزونیت) است که به داخل سنگ‌های ترشیری و قدیمی‌تر نفوذ کرده است. سبک‌های مهم کانی‌سازی عبارت‌اند از: رگچه‌ای، اسکارن، رگه‌ای و جانشینی. فقط کانی‌سازی رگچه‌ای طلا دارای پیروتیت است و در داخل و اطراف گرانیت- گرانودیوریت- مونزونیت یافت می‌شود. بررسی‌های تفصیلی مغزه‌ها در چهار هدف اکتشافی، با توجه به محتوای طلا، پاراژنز کانی، نوع رگه، نوع سنگ و اندزه‌گیری پذیرفتاری مغناطیسی صورت گرفت. ارتباط خوبی بین عیار طلا، مقدار پیروتیت و پذیرفتاری مغناطیسی در کانی‌سازی رگچه‌ای در شرق هدف 1 وجود دارد. در هیرد، سنگ‌های نیمه‌عمیق سری ایلمنیت (گرانیت- گرانودیوریت- مونزونیت) دارای پذیرفتاری مغناطیسی کمتر از SI 5-10 ?40 هستند. سنگ‌های سری مگنتیت (گابرو تا دیوریت) دارای پذیرفتاری مغناطیسی SI 5-10 ?900-150 هستند. کانی‌سازی رگچه‌ای طلا دارای پذیرفتاری SI 5-10 ? 3500-200 است. بنابراین سنگ میزبان دارای پذیرفتاری مغناطیسی کم است. براساس این تفاوت مغناطیسی زیاد، مغناطیس زمینی درحکم روش ژئوفیزیکی مناسب انتخاب شد. منظور، استفاده از روش مغناطیسی برای شناسایی نقطه حفاری کانسار طلا در شرق هدف 1 بود. شدت کل میدان مغناطیسی در 780 نقطه در طول 25 خط اندازه‌گیری شد. فواصل نقاط اندازه‌گیری 2 متر بود. خطوط مغناطیسی، نقشه‌های منحنی میزان و تصاویر، بی‌هنجاری‌های بزرگی را در شرق هدف 1 آشکار ساختند که معرف پاسخ مغناطیسی کانسار طلا است. منبع بی‌هنجاری‌ها، کم‌عمق برآورد شد، همان‌گونه که اثر آنها در نقشه گرادیان اول عمودی نشان می‌دهد. این پیش‌بینی هم‌آهنگ با مشاهدات کانی‌شناسی در سطح و نقشه فراسو است. محل‌ بی‌هنجاری‌ها در نقشه انتقال به قطب به‌منزلة نقاط مناسب برای هدف حفاری پیشنهاد شد.